_____________________________________________________________________________________________________________________________________ Reisverslag Japan 2015
HET LAND Japan heeft een oppervlakte van 337.930 km². Er zijn ongeveer 127 miljoen inwoners (2014) bevolkingsdichtheid 336 inw./km².
DE
VOORBEREIDING
Raar, maar waar, het is voor mij ook 'een verrassing' geweest dat mijn
volgende fietsreis door Japan gaat. Dat land stond niet
onmiddellijk op mijn verlanglijstje, maar door gesprekken met andere
reizigers en dan vooral Japanners die ik tijdens mijn laatste
fietsreizen tegengekomen ben, kwam er plots wel interesse om het eens
van dichterbij te bekijken. En ja, het is een eiland dat zijn
eigenheid bewaard heeft, en eigenlijk ook wel een vrij uniek land dat
moeilijk te vergelijken is met andere landen in deze wereld. De
Japanse cultuur en hun gebruiken bevatten veel mystieke elementen die ik
nu nog te weinig ken, maar hun sushikeuken daar ben ik al langer
liefhebber van.
Toen ik in Cuba was, zag ik daar enkel de Spaanse taal die ze
gemeenschappelijk hadden met enkele andere landen, nu ik naar Japan ga,
zie ik enkel het Boeddhisme dat ze gemeenschappelijk hebben met enkele
andere landen. Bijna al de rest in dit land is zo uniek en niet
vergelijkbaar met andere volkeren of andere culturen.
Mijn reisvoorbereiding voor dit land vraagt dan ook meer tijd, gezien
het er niet zo toeristisch is, wel voor Japans toerisme, maar zeker nog
niet voor buitenlandse toeristen, en ik hierdoor veel meer zelf zal
moeten uitzoeken waar ik wil fietsen en wat ik wil gaan bezoeken, maar
een overnachting boek ik nooit vooraf, dat zoek ik hier zoals altijd wel
ter plaatse. Een tent maakt geen deel uit van mijn bagage, en ik
heb nog nergens moeten buiten slapen. En begrijp dit dus goed,
n-e-r-g-e-n-s in geen enkel van de 35 verschillende landen waar ik tot
hiertoe gefietst heb, dus ook niet op de meest onmogelijke plekken,
behalve daar waar het vooraf gepland was zoals in de Punjab woestijn
naast mijn kameel in het zand.
Trouwens, overnachten in plaatsen waar geen hotel is zal straks nog meer
voorkomen in mijn volgende bestemmingen, gezien ik in elke reis toch
altijd iets nieuws wil zien en ontdekken, en hierdoor komen steeds meer
de minder toeristische landen naar voor. Een zoektocht om ergens
bij mensen thuis te verblijven is dan de enige keuze, zelfs in die
landen waar het 'volgens de wet' nog verboden is. Maar dat maakt
een reis meestal nog interessanter, en ook reeds bij de voorbereiding
vraagt het meer tijd, en leer je meer bij van het land dat je tot nu toe
bijna niet kende.
De keuze van mijn reisperiode is ook hier hoofdzakelijk bepaald door het
klimaat, want begin september is het einde van hun zomer, maar ook het
einde van
het regenseizoen. Het is toch nog steeds warm genoeg, en veel
minder kans op regen en onweer of orkanen.
REISSCHEMA
HET
REISVERSLAG
Fietsen in Japan is in de eerste plaats een beetje tijd nemen om je aan
te passen, een echte cultuurschok was het voor mij niet, ook al omdat ik
een goede voorbereiding achter de rug heb.
Het links rijden, daar wen ik vlug aan, maar de Japanse tekens en
wegaanduidingen lezen, dat is al heel wat moeilijker, het is zelfs niet
lezen maar gewoon de tekens vergelijken met wat op mijn wegenkaart
staat. Gelukkig komen er ook
al meer en meer Engelse woorden in het straatbeeld, en worden de grotere
steden naast de Japanse tekens ook in ons schrift vermeld op de
verkeersborden, en dat spaart me al heel wat tijd om de juiste richting
te vinden.
In
de toeristische steden en industrieel belangrijke plaatsen vindt je wel
vlug iemand die de Engelse taal beheerst, maar hierbuiten is het erg
onwaarschijnlijk dat je nog zo iemand vind.
In heel wat kleinere hotels en zelfs in sommige toeristische
diensten was er niemand aanwezig die een woord Engels sprak.
Ik was hier wel op voorbereid, want voor het eerst tijdens mijn
fietsreizen had ik een vertaalboekje meegenomen (Lonely Planet ‘English-Japanese’).
Een uitgebreid gesprek kan je hier natuurlijk niet mee voeren,
maar het heeft me wel een paar keer geholpen om de juiste informatie te
krijgen die ik op dat moment nodig had.
Na
een maand fietsen door Japan, voel ik ook duidelijk dat het een eiland
is, eeuwenlang afgeschermd van de rest van de wereld en hierdoor toch
wel zijn unieke eigenheid bewaard heeft.
Trouwens Japan is niet één eiland, maar een eilandengroep van
enkele duizenden eilanden, grote en kleine eilanden, bewoonde en
onbewoonde eilanden.
Hierdoor is het land ook overal bezaaid met heuvels en bergketens, met
centraal de zogenaamde ‘Japanse Alpen’.
Tussen de steden is er nog veel groen, maar meestal dun bevolkt
en dikwijls zelfs onbewoonbaar.
Alle landbouwgewassen groeien daar in een dal en langs de rivier,
waarvan de grootste oppervlakte ingenomen wordt door de rijstteelt.
Toen ik over de zuidelijke eilanden fietste voelde ik duidelijk een
temperatuursverschil met het vasteland, maar ook de mediterrane sfeer
was er voelbaar en zichtbaar.
Op het ene eiland werden hoofdzakelijk citrusvruchten
(mandarijntjes, citroenen) en vijgen geteeld, terwijl het eiland
Shodoshima de enige plek is in Japan waar olijven groeien.
Om
deze eilanden te bereiken is er de mooi uitgebouwde ‘Shimanami Kaido’,
een fietsroute van meer dan 60 km tussen Onomichi en Imabari, over 6
eilanden die verbonden zijn door 6 lange bruggen over de Japanse
binnenzee. Het is trouwens
de enige weg om al fietsend op het eiland Shikoku te geraken, en dan nog
over één van de mooiste zeeën ter wereld, overal kleine eilandjes met
hun prachtige kustlijn en het ongerepte centrale deel.
Het is een land met toch wel heel grote verschillen tussen de steden en
het binnenland. Hier niet
zozeer wat betreft de levensstandaard of de ontwikkeling van de mensen
zoals in veel andere landen, maar hoofdzakelijk de drukte en moderne
hoogbouw in de stad tegenover de rust en historische bouwstijl in de
kleine dorpjes en het bijna onbewoonde gebergte.
Maar wat echter wel vergelijkbaar is, is de veiligheid en het
onderhoud van alle wegen en openbare plaatsen, geen enkel land wordt zo
strak onderhouden als Japan.
Bij alle openbare werken staat zowel iemand aan het begin als aan het
einde ervan om je veilig voorbij de werf te leiden.
Bij elke ingang en uitrit van een firma staat een verkeersagent
om het binnenkomende en uitgaande verkeer veilig te laten verlopen.
Al
van in het begin kreeg ik de indruk dat men in het verkeer voor 100% de
regels toepast. Als er een
bord of teken ‘Stop’ staat gaat men er werkelijk ook stoppen, zelfs als
er in de verre verte geen enkel ander voertuig te zien is.
Dit werd later tijdens de hele reis nog eens bevestigd, zoals bij
elke spoorwegovergang iedere auto effectief stopt alvorens er over te
rijden, met de fiets ging het hier telkens vlugger.
Maar om alle problemen te vermijden heb ik in de steden, voor de
eerste keer tijdens mijn reizen, ook de Japanse regels toegepast.
En
je zou het niet onmiddellijk verwachten, maar als fietser was dit het
veiligste land dat ik doorkruist heb.
Als een wagen uit een zijstraatje de baan oprijdt, en ze mij per
fiets zien aankomen, stoppen ze reeds 3 meter vóór het fietspad om
duidelijk te maken dat ze me gezien hebben.
En
hulpvaardig zijn ze hier ook wel, zelfs als ze mij niet verstaan in het
Engels, proberen ze mijn gebarentaal te begrijpen en dan met hun “cellphone”
een antwoord te zoeken op mijn vraag.
Of om bijvoorbeeld een hotel te zoeken als ik in een stad of dorp
aankom, in mijn geval dan liefst iets zonder sterren, zoals een ryokan,
een klein familiehotel of een hostel, bellen ze iemand op, een kennis,
een neef, een tante ... die wel een woordje Engels spreekt om me te
helpen. In het andere geval
doen ze het in het Japans en tonen dan op mijn kaart of via een schetsje
waar ik kan naartoe fietsen.
Veiligheid en onveiligheid begint bij mensen die mekaar begrijpen of
niet begrijpen (en soms ook niet willen begrijpen).
Daarom is het in Japan overal zo veilig (het land staat
geklasseerd als tweede veiligste land ter wereld) en daar kan ik
helemaal mee akkoord gaan, als je weet dat mijn fiets bijna altijd
gewoon tegen de gevel van het hotel op straat stond, men keek er zelfs
verwonderd als ik mijn fiets met een slot vastmaakte aan een pilaar of
afsluiting … !!!
Hoe komt het dan dat het daar zo veilig is, en waarom is de rest van de
wereld zoveel onbetrouwbaarder, of zijn we allen gewoon naïever geweest
dan de Japanners. Gewoon
door een paar simpele en logische afspraken en wetten, want daar krijg
je geen verblijfsvergunning zolang je de Japanse taal niet spreekt
(logisch toch als je in een land wilt wonen moet je niet alleen het geld
willen oprapen maar je toch ook wel integreren).
En … daarbovenop is het ook nog eens verboden om de Islam in het
land binnen te brengen …, want spijtig genoeg is dit in veel andere
landen de oorzaak van heel wat problemen.
Wanneer gaan de leiders van de islam zich eens verzetten tegen of
afscheiden van het extremisme binnen hun eigen religie (of toch van wat
zich onder die noemer soms misleidend voordoet, want ze handelen toch in
naam van dezelfde god), en ik heb de indruk dat de gewone moslim in de
straat er klaar voor is. Japan
is echter ook niet zonder religie, want nergens zag ik in de steden
zoveel tempels en andere religieuze plaatsen als hier, maar door het
eeuwenlang gesloten houden van hun grenzen, zie je hier nauwelijks
christenen en moslims. Er is
ook geen dagelijks gebed of wekelijkse religieuze dienst, maar alles
draait hier rond het vredelievende gevoel van ‘Zen’ zonder anderen
hiermee lastig te vallen, opgebouwd vanuit het Boeddhisme en Shintoïsme.
De meeste Japanners houden niet van godsdienstige verplichtingen,
maar wel van eenvoudige handelingen uit vrije wil, ze kunnen zelfs in
volle oprechtheid na een bezoek aan een shinto schrijn daarna een
boeddhistische tempel binnen wandelen.
Hiermee bedoel ik nu ook niet dat alles in Japan 'koek en ei' of 'sushi
en rijst' is. Ik hoorde
regelmatig klagen over het werkregime, en een maand verlof om te fietsen
door een ander land zoals ik hier deed, dat begrijpen ze helemaal niet.
Verlofdagen liggen voor iedereen vast en dat heb ik aan den lijve
ondervonden, 3 dagen “national holidays” en nergens is nog een
hotelkamer vrij, want een massa Japanners gaan dan op reis in eigen
land. Er nog een vrije dag
bovenop nemen lukt ook wel, maar langere tijd op vakantie gaan past niet
meer in hun werkschema.
Misschien is dit wel goed voor het land en hun leiders, maar voor de
gewone bevolking is het een beperking waar de jonge generatie problemen
mee heeft en spijtig genoeg nog te weinig in het openbaar kan uiten (dus
komt daar waarschijnlijk niet snel verandering in).
In
Japan is trouwens ook nog iets anders heel ongewoon, een volwassen
iemand die zich zonder GSM op zak in een ander land verplaatst : “How
can you cycle in Japan without a cellphone ?”
Het was alsof ik ieder moment van de kaart kon verdwijnen.
Als ik hun verbazing en reacties zag, vrees ik zelfs dat
binnenkort hun leven tijdelijk stilvalt als hun ‘mobieltje’ het even
niet meer doet.
Dat begreep men zelfs helemaal niet meer, want iedereen (ik schat zowat
vanaf 10 jaar) is daar constant, maar dan ook wel c-o-n-s-t-a-n-t en
zelfs dubbel zo erg als hier in het Westen, bezig met hun ipad, iphone,
smartphone of tablet. Of hoe
onbewust gebonden kan men worden door zijn denkbeeldige vrijheid.
Men kan er inderdaad niet meer vooruit zonder, handig is het wel,
en om mij verder te helpen bij elke vraag kwam dikwijls de oplossing via
hun toestel. Voor mij zelf
is het nog steeds een ‘verboden’ hulpje op reis, want alle
avontuurlijkheid wordt hiermee van de kaart geveegd.
Is er iets mooier dan ’s morgens nooit te weten waar je ’s avonds
ergens gaat overnachten, en dit dan nog in een totaal vreemd land.
Soms sta je dan wel voor verrassingen of onverwachte problemen,
maar hier samen met de toevallige passant in de straat een oplossing
voor vinden geeft me de grootste voldoening en het contact met de lokale
bevolking wordt er alleen maar intenser door.
Zo kom ik op plaatsen waar weinig of geen buitenlandse toeristen
komen, en die je zelfs met de meest moderne middelen niet zomaar vindt.
Er
zijn ook van die dingen die je nergens anders ziet of hier past beter
die je nergens anders voelt, die je moeilijk kan omschrijven en enkel
kan gewaarworden als je zelf op een intense manier door het land reist.
Je ziet en voelt hier overal die speciale Japanse sfeer van
hulpvaardigheid, eerlijkheid, meditatie en zen.
Yin en Yang is altijd in de buurt, evenwicht in alles is zeer
belangrijk.
En
dit wordt dan soms omgezet in heel eigenaardige regels en wetten, zoals
de dagelijkse ochtendgymnastiek voor het begin van de werkdag, maar ook
een firma die gestraft wordt als bij de jaarlijkse controle vastgesteld
wordt dat hun personeel zwaarlijvig is.
Toch heb ik af en toe het gevoel dat er ook wel veel uiterlijk vertoon
aan te pas komt, want een ‘neen’ bestaat daar niet, men durft of mag er
niet negatief te antwoorden.
Maar ook in de werktijden weerspiegelt zich dit vriendelijke gedrag niet
echt, ze proberen dan een te hoge werkdruk te compenseren met verplichte
oefeningen om te ontspannen.
Er
zijn een paar steden, die historisch toch wel heel belangrijk zijn, en
die trouwens aan de basis liggen van mijn keuze voor dit land.
Eerst is er Hiroshima, waarbij het vredespark bijna een verplicht
bezoek is voor elke toerist.
Daar zie je pas de omvang van de gevolgen van een atoombom, die hier
omschreven wordt als ‘Grootste vergissing in de geschiedenis’.
Het valt me op dat hier iedere dag een massa Japanners langs
komen, en aanschuiven in een lange rij om het vredesmuseum te bezoeken.
En behalve dit park, is het verder een stad zoals alle andere in
Japan, het dagelijks leven gaat er sinds 1960 weer zijn gewone gang.
Een andere historische plaats is Kyoto, wereldwijd gekend van het
klimaatverdrag, een stad waar oud en nieuw gewoon naast mekaar staan,
waar in bijna elke straat een tempel of schrijn staat, en op de
vuilniskar de slogan ‘Do you Kyoto?’.
Terwijl steden als Tokyo, Fukuoka en Osaka dan vooral het
bezoeken waard zijn voor de heel moderne en soms gewaagde architectuur.
Het zijn echter andere steden die op mij de mooiste indruk nagelaten
hebben en zelfs voor vele buitenlanders onbekend, zoals Nara, de stad
waar tamme herten door de straten lopen, maar ook wel met de mooiste
tempels van het boeddhisme en het shintoïsme die ik tijdens mijn reis
gezien heb. In de stad Hagi
zie je helemaal geen hoogbouw en is heel weinig toeristisch, maar
straalt wel een heel eigen sfeer uit, met veel herinneringen aan het
Samurai tijdperk. Maar ook
het kleine stadje Goju Hachiman aan de rand van de bergen is meer dan
een bezoek waard, de tijd is hier als het ware blijven stilstaan, het
prachtig onderhouden centrum laat je kennismaken met een authentieke
Japanse sfeer tot in de kleinste details achter elk hoekje.
De
Japanse natuur is dan ook nog een hoofdstuk apart, maar behalve dat
alles overal goed onderhouden wordt is er weinig spectaculairs te zien.
Het is er wel zalig fietsen langs de vele rivieren, over een paar
stevige cols, en regelmatig door een tunnel.
Maar het meest opmerkelijke tijdens deze fietsvakantie zijn de
wegen die zowel binnen als buiten de steden soms wel over drie
verdiepingen mekaar kruisen, en zoveel bruggen heb ik nog in geen enkel
ander land gezien. Ik heb er
wel over een paar honderd bruggen en brugjes gefietst, ik heb er nog
tien keer meer gezien links en rechts naast mijn fietsroute.
Dan is er natuurlijk ook de Fuji, hun heilige berg is een opmerkelijke
verschijning, je ziet hem al van vele tientallen kilometers ver, het is
trouwens ook een actieve vulkaan, maar de laatste uitbarsting dateert
van 1707. Het was toch even
wennen toen ik hem zag, van de postkaartjes enkel gekend met een witte
kap, maar er lag helemaal geen sneeuw op de top.
En dan heeft een regendagje toch ook wel eens zijn voordelen,
want de volgende morgen na het verdwijnen van de wolken was het zover,
de top bedekt met sneeuw, en blijkbaar is dat ieder jaar groot nieuws in
Japan, want in de kranten stond het op de voorpagina.
Het hele gebied rond de Fujisan is ideaal om per fiets te
verkennen, met een mooie natuur rond de vijf meren, nog veel vulkanische
resten te zien en de Fuji zelf heb je bijna altijd in het vizier, met af
en toe zelfs een mooie weerspiegeling in het wateroppervlak van een
meer.
De
mooiste natuur vind je echter in de Japanse tuinen, en overal is er
ergens wel een kleine of grotere tuin in de buurt, dikwijls deel van een
tempelcomplex, maar ook nog wel zeer oude stadstuinen.
Het aanleggen en onderhouden van een rustgevende tuin hebben ze
daar ontwikkeld tot een ware kunst, meestal rond water met brugjes,
wandelpaden met bonsaiboompjes en -struiken, zelfs tot en met de stenen
zen-tuinen die echt wel tot de verbeelding spreken en een speciale sfeer
oproepen.
In
de dorpen zijn vele tuintjes rondom hun woonhuizen ook ware kunstwerken,
prachtig om te zien als je door de simpele straatjes in een dorpje
fietst. Maar zelfs in de
steden maken velen er een erezaak van om een miniatuurtuintje aan de
voordeur te hebben, en soms wel piepklein met een stenen pot, wat
bamboe, een bonsai of een speciaal gevormde natuursteen aan de inkom van
hun huis.
Er
zijn heel wat mogelijkheden om te overnachten in Japan, van een
eenvoudig hostel tot een business hotel.
Het liefst verbleef ik in een ryokan,
hier beleef je nog het originele Japan, uitgebaat door een lokale
familie, meestal met een beperkt aantal kamers die alle uitgerust zijn
met een tatami, meestal is er een warmwaterbad om te ontspannen bij
40°C, er worden uitgebreide Japanse maaltijden geserveerd, …, hier kom
je het dichtst bij het lokale leven.
Maar ook naar het toilet gaan is hier een belevenis, want waar
men bij ons slechts 1 of hoogstens 2 spoelknoppen ziet, heeft een Japans
toilet een heel paneel met knopjes.
Vooreerst, meestal is de toiletbril verwarmd, je vind er wel een
rol WC-papier, maar hier gebruik ik toch liever de warme waterstraal en
de luchtdroger om alles handenvrij proper te maken.
En
misschien dacht je al dat ik een hoofdstuk overgeslagen heb, want ik had
het nog niet over de Japanse keuken.
Alhoewel er voor de dagelijkse maaltijd heel dikwijls eenvoudige dingen
op het menu staan zoals “Udon Noodles” (noedels geserveerd in een
bouillon) of “Ramen” (noedels in bouillon met vlees erbij) wordt op
andere plaatsen een menu geserveerd dat bestaat uit een tafel vol kleine
gerechtjes. Elk gerechtje is
als het ware een schilderijtje met allemaal een andere smaak, telkens
geserveerd op een aangepast bordje en sommige met een bijpassend sausje.
In
de straat en in de supermarkt kan je overal klaargemaakte gerechten
kopen, en de Japanners maken daar gretig gebruik van.
Dat was voor mij ook ideaal voor mijn ontbijt, meestal startte ik
met fietsen rond 7 uur, om dan na zowat een uurtje ergens mijn ontbijt
te kopen. En bij een langere
fietsroute kocht ik ook nog een licht middagmaal waarbij ik dan een
rustig plekje zocht om het op te eten.
Want dat is een niet te onderschatten deel van mijn manier van
reizen en hoe zalig, mijn ontbijt op een bankje in een park, soms zelfs
een omgevallen boomstam in het bos die als zitbank dient, of als ik
ergens een grote steen in de rivier als tafel voor mijn middagmaal
gebruik.
Opvallend is ook dat je overal drankautomaten ziet, en dat niet alleen
in de steden en dorpen, maar ook ver buiten een bewoond gebied.
In het hooggebergte niet meer, maar hier zie je, zowat eenmaal
per uur fietsen, een café op de meest idyllische plekjes, waar je zowel
iets kan drinken als iets eten.
Gefrituurde gerechten eten ze ook wel graag, dan hoofdzakelijk veel
soorten gepaneerde vis en groenten in een deegjasje (tempura), je kan
dit warm meenemen of aan de uitgang van de winkel in een microgolf opwarmen en je
krijgt er telkens nog een set eenvoudige houten stokjes en een
sojasausje bij.
Maar natuurlijk zijn er nog de sushi die je overal in het straatbeeld
ziet, in iedere supermarkt, in bijna elk restaurant, en soms zie je een
gespecialiseerde sushibar.
Sushi bestaat daar trouwens in heel veel verschillende smaken en vormen,
waarvoor ze ook wel specifieke namen hebben, zoals maki, nigiri, oshi, …
en het enige dat alle soorten sushi gemeenschappelijk hebben is de
rijst.
Dit alles wordt steeds opgediend met sojasaus, soms ook met wasabi of
mierikswortel en gember. En
als je er dan nog een saké bij bestelt ben je volledig in Japanse stijl
bezig.
Maar mijn Japans lievelingsgerecht is hun sashimi, dit zijn gewoon
schijfjes vers versneden rauwe vis of schelpdieren, waar helemaal geen
rijst aan te pas komt. Op
dezelfde manier wordt er ook veel rauw rood vlees gegeten (te
vergelijken met wat men hier carpaccio noemt), ik was er in een streek
waar rauw paardenvlees op het menu staat (smaakt heel lekker, geserveerd
met sojasaus en lookpasta).
Na
zoveel verschillende landen die ik reeds doorkruist heb, heeft ook
Japan me toch nog veel bijgebracht, zaken die in andere landen niet
voorkomen of die er niet zo uitgesproken zijn.
Ik onthoud hier hoofdzakelijk hun aanpak van ontspanning en
omgang met meditatie, hun rauwe gerechten, hun discipline altijd en
overal. Als geheel geen
spectaculair land, maar toch wel een heel bijzonder land, en een
beleefdheid waar de rest van de wereld veel kan uit leren.
EEN RYOKAN IN EEN KLEIN STADJE
de meest complete manier van reizen Beste reisperiode per land ... het weer en klimaat HET
WEER EN KLIMAAT PER LAND Home Page << www.guidodevliegher.be >> Startpagina |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||