_____________________________________________________________________________________________________________________________________ Reisverslag Fietsreis Turkije 2010
HET LAND Turkije heeft een oppervlakte van 783.562 km². Er zijn ongeveer 77 miljoen inwoners (2009) bevolkingsdichtheid 98 inw./km².
DE
VOORBEREIDING
Zoals wij in Europa een grootmacht
als Rusland gekoppeld zien aan het communisme, zo zien we een land als Turkije
verbonden met de Islam. De Islam, een religie zoals vele andere, of toch niet
misschien, …, vooral dan gesteund door hun conservatieve aanpak, en soms door de
extreme interpretatie van hun Koran, maar ook voor een groot deel doordat de
Islam hoofdzakelijk in de armere landen heel sterk naar voor komt.
Vooraleer op reis te vertrekken ga ik eerst enkele typische “facetten”
van het land bestuderen.
Om goed voorbereid in het land aan te komen en daar voor zo
weinig mogelijk verrassingen te staan, is er heel wat noodzakelijke
lectuur vooraf. De studie
van de Islam, naast de historische omwentelingen en hun achtergronden,
de gevarieerde natuur en de evolutie ervan, maar ook me inwerken in hun
dagelijks leven is een belangrijk element voor een geslaagde reis.
Dit resulteert in twee grote blokken om me in te verdiepen, die
toch wel heel wat van mijn vrije tijd vergen. Als eerste te bestuderen blok is er de indrukwekkende geschiedenis. Het huidige Turkije is een jonge republiek waar heel wat historische veranderingen aan vooraf gegaan zijn. Ver
terug waren de Hittieten heer en meester in deze streek, tot in de 4e
eeuw vóór Christus het Perzische Rijk veroverd werd door Alexander de
Grote en hij heerste over het Macedonische Rijk. Nog veel
overblijfselen zijn er te zien van het Byzantijnse Rijk, toen keizer
Constantijn de hoofdstad Constantinopel stichtte in de 4e eeuw na
Christus. Dit verklaart de
vele Griekse en Orthodoxe kunst en architectuur die overal in het land
te vinden zijn. Met de
Osmanen begint vanaf de 14e eeuw een nieuwe periode in de Turkse
geschiedenis. Ze maakten
Bursa tot hun hoofdstad, en veranderden de naam van Constantinopel in
Istanbul. Uit een kleine
Turkse nomadenstam groeide het Osmaanse Rijk dat 6 eeuwen lang stand
hield, een Rijk dat door verschillende Sultans geleid werd.
Veel is bewaard uit deze periode, onder andere het Topkapi Paleis
in Istanbul en zowel hier als in alle andere steden kwamen er grote en
mooie moskeeën, waarbij dikwijls een Orthodoxe kerk omgebouwd werd en
uitgebreid met minaretten.
Na de eerste wereldoorlog en het bondgenootschap met Duitsland, verloor
het Osmaanse Rijk geleidelijk alle macht. De
grootste hervorming die Turkije onderging moest nog komen onder het
bewind van Kemal Atatürk.
Wat deze militaire held, afkomstig uit Thessaloniki, in 15 jaar regeren
in het land tot stand bracht is onvoorstelbaar.
Eén van zijn belangrijkste verwezenlijkingen was de volledige
scheiding van religie en staatszaken binnen dit Islamitisch land.
Maar wat ik toch als een echte stunt beschouw is de omvorming van
het alfabet en de taal.
Vroeger was alles in het Arabisch schrift, maar sinds Atatürk is enkel
nog het Westers alfabet in gebruik.
Hij verplaatste de hoofdstad van Istanbul naar Ankara, om hiermee
alle banden met het Osmaanse Rijk te verbreken.
Atatürk wordt dikwijls ook nog “de Vader der Turken” genoemd, wat
aantoont hoe belangrijk hij voor het huidige Turkije nog wel is. Dan is er als tweede te bestuderen blok de Islam, en om te beseffen hoe belangrijk een reisvoorbereiding voor mij is, ik heb de “Koran” gekocht (in vertaalde versie om er toch iets van te begrijpen). Gezien dit mijn eerste Islamitisch land is waar ik naar toe ga, wil ik deze religie ook wel eens dieper bestuderen. Het viel
me hierbij op dat het gedachtegoed van de Islam heel weinig verschilt
met dat van het Christendom.
Alleen heeft in de Katholieke wereld de politiek en de bevolking
al wat meer afstand genomen van de conservatieve en onaantastbare wereld
van de religieuze leiders.
Het Christendom van de kruistochten en dat van de kolonisatie was echter
niet veel beter dan het extremisme binnen de Islam nu.
REISSCHEMA
HET
REISVERSLAG
Het is niet eenvoudig om een verslag te schrijven dat een globale indruk geeft over mijn reis en over het land Turkije. Dit wordt wel mijn moeilijkste reisverslag ooit, enerzijds zijn er de grote vooroordelen over de Islam, bij ons door de media vooral bekend van de extremistische afscheidingen, terwijl het in dit land toch helemaal anders is. En toch zie je
ook hier binnen de gematigde strekking van de Islam nog enorm grote verschillen,
van gehuld in bourka tot vrijheid zonder hoofddoek (en hier zie je helemaal geen
verschil meer met onze Westerse wereld).
En dan is er ook het verschil tussen de steden en het platteland, met
hierbinnen nog eens het verschil tussen de dagdagelijkse landbouwgebieden en de
wijnstreken.
Ik ben zelfs twee
gebieden doorgefietst waar er heel voortreffelijke wijnen gemaakt worden.
Terwijl de Koran alle gebruik van alcohol verbiedt, wordt hier toch wel
dagelijks een flesje leeggemaakt, maar opgelet, hoofdzakelijk ’s avonds,
officieel als het donker wordt, want dan is wel iets meer mogelijk, en toch
voelen deze mensen zich ook nog echte moslims. Maar ook zijn er
veel plaatsen waar het dagelijks leven nog bepaald wordt door de Koran.
Dit wil zeker niet zeggen dat ik die mensen minder ga waarderen, ik heb
zelfs heel positieve ervaringen uit de contacten met de plaatselijke bevolking,
het is het meest gastvrije land waar ik tot nu toe gefietst heb, vooral het
binnenland waar trouwens de moslim gedachte nog het sterkst aanwezig is. Zijn er landen
waar de vooroordelen nog groter zijn: weinig denk ik.
Zijn er landen waar de gastvrijheid nog groter is: weinig denk ik.
De ganse reis was voor mij voortdurend een gevecht tussen “ja” en “neen”.
Eigenaardig genoeg, zelfs de natuur kampt met hetzelfde dilemma.
Een eerste
contrast kwam in de streek rond Denizli, een mooi landschap maar verder niets
speciaal, tot je in de verte een grote witte vlek ziet verschijnen.
Sneeuw ? of is het dan toch
al de kalkafzetting van Pamukkale die ik zie.
Dit is een natuurwonder van de hoogste klasse, een spectaculair gebied
ontstaan door het warm water uit de bron, die reeds miljoenen jaren dit
landschap schept. Het was bijna
vernietigd door het steeds toenemende toerisme, maar door toedoen van de Unesco
ondertussen beschermd en voor de toekomst gevrijwaard. Daarna kilometers
fietsen door een dorre, bijna onvruchtbare streek, met overal bergen, dalen,
uitgedroogde rivieren. En dan zie je
reeds van 20 km ver een stad in het dal, Konya, en hier is dan alles in deze
miljoenenstad. Konya, trouwens
de meest religieuze stad van Turkije, en dat merk je wel in het dagelijkse
straatbeeld. Maar het is vooral ook
de stad van Mevlana, de geestelijke leider van een afgeleide tak van de Islam;
door Ataturk verboden, en hun klooster heeft hij omgevormd tot een museum.
En toch kreeg ik het gevoel dat het grote voorbeeld in hun religie nog
steeds verder leeft, zoals de wekelijkse voorstelling van de dansende derwisjen
in het cultureel centrum van Konya, ook voor toeristen bestemd, maar het blijft
toch vooral een religieuze dienst voor de plaatselijke bevolking heb ik gemerkt. Nog zo’n groot
contrast en vooral een groot natuurwonder is de streek Capadoccia.
Het is indrukwekkend, deels door de grote oppervlakte, maar ook door het
enorme verschil in landschappen en in rotsformaties.
Op sommige plaatsen zie je reuze paddenstoelen of feeënschoorstenen, tot
zelfs een gorilla en een kameel in de rotsen.
En met wat verbeelding zie je nog veel meer rare figuren.
Vijf dagen was ik in dit gebied, met een dagtocht te voet door de
Ihlara-kloof en een andere mooie trektocht in de Gorème-vallei. Turkije is dus
echt wel een onvolprezen reisbestemming, met de meest gastvrije en hulpvaardige
mensen die ik tot op heden tijdens mijn reizen tegenkwam. Er is binnen het
land zelf nog wel een groot verschil tussen de toeristisch uitgebate kuststreken
en het binnenland, waar het toerisme zich nog grotendeels beperkt tot
georganiseerde daguitstappen.
Hierdoor past een fietsreis door het Turkse binnenland dan ook perfect bij mijn
persoonlijke opvatting van reizen. De bevolking is
er overal gastvrij, vriendelijk en steeds klaar om een fietsreiziger te helpen,
ja vooral buiten de toeristische toppers.
Maar toch is er ter gelijkertijd bij de jongeren ook een grote roep naar
meer democratie en meer vrijheid in hun land.
Politiek en bevolking staan hier zeker nog niet op dezelfde lijn, maar
politiek en religie des te meer. Maar als je weet
dat de huidige Turkse premier tijdens een toespraak zei “De moskeeën zijn onze
kazernes, de koepels onze helmen, de gelovigen onze soldaten en de minaretten
onze bajonetten”. Wie kan dan
aanvaarden dat een staat bestuurd door figuren met dergelijke ideeën, los van
het feit dat het grootste deel van Turkije in het Aziatische werelddeel ligt,
volwaardig lid wordt van een vrijdenkend Europa. En toch had ik
overal een gevoel dat de Turkse bevolking zo goed als klaar is voor toetreding
tot de Europese Gemeenschap. Het zou
later zeker een grote meerwaarde kunnen betekenen voor Europa en voor het
evenwicht in de wereld, maar momenteel is enkel de jonge generatie van de
bevolking rijp voor toetreding en nog niet de politieke structuur in dit land,
hoe uitdrukkelijk de politieke machtshebbers in Turkije ook het tegendeel
beweren. Eerst het
gedachtegoed van Atatürk weer actualiseren en toepassen, alvorens ook maar te
denken aan lidmaatschap van de EU lijkt me toch wel een goede hint voor de
huidige leiders. Het land heeft naar
mijn gevoel de laatste jaren teveel stappen teruggezet en de scheiding van staat
en religie is toch wel veel verderaf dan onder het bewind van Atatürk.
Atatürk, het grote voorbeeld voor veel jonge Turken, maar waarom wordt
zijn gedachtegoed dan door de moderne politiek in Turkije niet gevolgd. In de kleine
dorpen in het binnenland is de situatie toch nog wel heel verschillend, met een
grote achterstand op de steden. Maar
in ieder geval is hier zeer duidelijk dat politiek en religie in het algemeen
nog te veel met elkaar verweven zijn.
Het verschil tussen de Turken en de Koerden binnen de Turkse bevolking was naar
mijn gevoel toch vrij klein. Het
opvallendste was vooral uiterlijk door hun andere klederdracht (die bij de
jongeren ook zelfs aan het verdwijnen is) en daarnaast de nog dieper gewortelde
islamitische religie.
Het
verschil in ontwikkeling van het land was wel groter.
Hierbij zag ik in het Westelijk deel, met steden als Istanbul, Izmir en
Denizli, een bijna Europese mentaliteit.
In het Oostelijk deel kwamen meer de Aziatische trekjes naar boven.
Met hier ook nog een belangrijke industriële achterstand.
Je ziet werkelijk de ontwikkeling binnen het land veranderen bij iedere
100 km die ik richting oosten fiets.
De aanleg van nieuwe wegen in de streek tussen Denizli en Konya (meestal met 4
rijvakken, ook al is er momenteel nog maar weinig verkeer) is daar een mooi
voorbeeld van. Ten westen hiervan is
alles afgewerkt, ten oosten moet men er nog aan beginnen. En tenslotte geef
ik naar goede gewoonte enkele weken na de reis een feestje voor vrienden, met
een sfeer die zo dicht mogelijk deze in het land zelf benadert en hen een idee
moet geven hoe ik me in dat land gevoeld heb.
Hiervoor bedek ik de tafel met de vlag van het land, de achtergrondmuziek
is uitsluitend van hun lokale artiesten en er worden enkele specialiteiten
geserveerd die ik in het land tijdens mijn reis geproefd heb. Het Turks feestje
was de afronding van mijn reis, ik had met momenten het gevoel terug in Turkije
te zijn. Het eten, de drank, de
sfeer en ook het warme weertje hebben daar allemaal toe bijgedragen.
En ja, die waterpijp, is dat enkel een souvenir of gebeurt daar nog iets
mee, het was in ieder geval een belangrijk onderdeel van de sfeer.
Ik had het tot mijn 52ste nog niet geproefd, maar zo hebben alle jonge en
minder jonge gasten het nu wel meegemaakt. Ik persoonlijk
vind altijd mijn menu “met de smaak van reizen”, het mooiste feestje dat ik
organiseer. Het is voor iedereen
iets heel speciaal, de verrassing voor de gasten van wat gaan we nu allemaal
voorgeschoteld krijgen, maar ook de uitdaging voor mezelf om met die vreemde
smaken en ingrediënten om te gaan. Om je in de
juiste sfeer te brengen, hier enkele van de namen die op mijn Turks menu
stonden: Raki en Mezes, Börek en Dolmates, Ayran, Cop Sis Kebap en Köfte Firinni,
Chai, Baklava en Lokoum, … Nargile. Ik dacht dat er
wel eens een einde kon komen aan landen en ideeën voor fietsreizen, waar ik nog
voor nieuwe ontdekkingen en verrassingen kom te staan. Maar dit land heeft
me nu duidelijk gemaakt dat ik nog maar een klein deel van deze wereld ken en ik
geen tekort zal krijgen aan nieuwe reisbestemmingen.
GESTOPT DOOR DE POLITIE VOOR ... "CONTROLE3
Een fietsvakantie ... waarom per fiets op reis ?
de meest complete manier van reizen Beste reisperiode per land ... het weer en klimaat HET
WEER EN KLIMAAT PER LAND Home Page << www.guidodevliegher.be >> Startpagina |